Τραπεζικό Δίκαιο

Είναι κοινά αποδεκτό ότι τα δάνεια σε συνάλλαγμα εμπεριέχουν «Παράγωγα Προϊόντα» συνδεδεμένα με τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Ως εκ τούτου, για τη λήψη και χορήγηση ενός τέτοιου είδους δανειακού προϊόντος θα έπρεπε να ισχύσουν οι κανόνες και προϋποθέσεις του νόμου περί επενδυτικών προϊόντων (MiDIF) και όχι αυτοί των στεγαστικών δανείων. Στον ίδιο χαρακτηρισμό, έχει ήση καταλήξει και απόφαση του Αρείου Πάγου της Ισπανίας (2015).

Στη σύμβαση δανείου σε Ελβετικό Φράγκο (CHF) εμπεριέχεται και μία δεύτερη σύμβαση, αυτή του παραγώγου (SWAP) , η οποία μετατρέπει τη σύμβαση δανείου σε επενδυτικό προϊόν και, μάλιστα, μόνο εις βάρος του δανειολήπτη. Παρ’ όλα αυτά, οι Τράπεζες απέκρυψαν τη φύση και κυρίως την ύπαρξη του παραγώγου και προώθησαν τα «δάνεια» αυτά σε CHF, με τον παραπλανητικό τίτλο “Σύμβαση στεγαστικού δανείου” αντί του αληθούς “Cross currency swap”. Αποτέλεσμα αυτού ήταν οι καταναλωτές να παραπλανηθούν και να συμβληθούν σε αυτού του είδους τα άκρως επικίνδυνα δανειακά προϊόντα.

Η έννοια του δανείου, προσδιορίζεται αποκλειστικά και μόνο από τον Αστικό μας Κώδικα, στο άρθρο 806. Δηλαδή, η Τράπεζα δανείζει ένα συγκεκριμένο κεφάλαιο και ο δανειολήπτης επιστρέφει το κεφάλαιο συν τους τόκους. Ο τόκος δηλαδή είναι το μόνο νόμιμο αντάλλαγμα που δικαιούται να λάβει ως κέρδος η τράπεζα για το δανεισμό του κεφαλαίου. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, ο δανειολήπτης ενδιαφέρεται για το επιτόκιο γιατί αυτό καθορίζει το κόστος του δανείου.

Τα δάνεια όμως σε ελβετικό φράγκο, τα οποία δόθηκαν σε Έλληνες πολίτες, οι οποίοι θα αγόραζαν σπίτι στην Ελλάδα και θα αποπλήρωναν το δάνειο με τα εισοδήματά τους που προέρχονται από την εργασία τους στην Ελλάδα, είναι εντελώς διαφορετικά προιόντα και όχι δάνεια. Ο δανειολήπτης δεν επιστρέφει το κεφάλαιο που πραγματικά πήρε, άλλα ένα διαφορετικό κεφάλαιο, το οποίο μεταβάλλεται και γίνεται ορισμένο μόνο με τη λήξη του δανείου (όπως στα παράγωγα), καθόσον αυτό επηρεάζεται από τις συναλλαγματικές διαφορές. Ο δανειολήπτης ουσιαστικά έχει υπογράψει μια σύμβαση παραγώγου όσον αφορά την επιστροφή του δανεισθέντος κεφαλαίου.

Τα στεγαστικά δάνεια έχουν αποκλειστικό σκοπό το «Στεγάζειν» και όχι το «Επενδύειν» ή το «Επιχειρείν» ή το «Κερδοσκοπείν». Το δικαίωμα αυτό είναι ιερό, προστατεύεται από το Σύνταγμα και η πολιτεία για το λόγο αυτό δεν αφήνει ανεξέλεγκτο το επιτόκιο στα δάνεια αυτά. Αντίθετα στα καταναλωτικά δάνεια, το επιτόκιο είναι ελεύθερο.

Με ποιον τρόπο, λοιπόν, οι Τράπεζες έπεισαν και προώθησαν τα δάνεια σε Ελβετικό Φράγκο, αφού κανείς Έλληνας δεν είχε ανάγκη από κεφάλαιο σε Ελβετικό Φράγκο στην Ελλάδα; Προσφέροντας, απλά, ένα ελαφρά χαμηλότερο επιτόκιο, καθώς η ανταλλαγή του νομίσματος ήταν ένας τρόπος να μειωθεί το επιτόκιο. Αυτό δημιουργούσε χαμηλότερο κόστος στο δάνειο, άρα χαμηλότερη δόση, άρα πιο προσιτό δανεισμό και χορήγηση περισσότερων δανείων. Αυτός ο τρόπος, όμως, έχει άλλο όνομα, άλλη φύση, άλλα χαρακτηριστικά, άλλους κανόνες και φυσικά άλλους κινδύνους σε σχέση με τα Στεγαστικά Δάνεια, όπως είναι γνωστά.

Κάθε νόμισμα έχει και το δικό του επιτόκιο, με βάσει το οποίο καθορίζεται και το κόστος δανεισμού. Το ευρώ, έχει το επιτόκιο Euribor και το ελβετικό φράγκο το LIBOR. Tα τελευταία χρόνια τα τραπεζικά ιδρύματα δημιούργησαν τεχνικές μείωσης του κόστους του δανείου, που αφορούν ουσιαστικά την μείωση του επιτοκίου, διότι, όπως προελέγχθη, το επιτόκιο καθορίζει το κόστος του δανείου. Με αυτόν τον τρόπο, δόθηκαν δάνεια σε Ελβετικό Φράγκο, αλλά με τη μορφή του στεγαστικού δανείου σε χιλιάδες ανυποψίαστους δανειολήπτες, με εσκεμμένη απόκρυψη της αληθινής του φύσης.

Οι χιλιάδες δανειολήπτες, σαφώς, έχουν εμπλακεί σε μία καθαρά επενδυτική σύμβαση ανταλλαγής επιτοκίων και συναλλάγματος Ευρώ έναντι Ελβετικών Φράγκων (CROSS CURRENCY SWAP), για διάστημα μάλιστα 20-30 χρόνων, χωρίς να το γνωρίζουν και με τραγικές συνέπειες γι’ αυτούς.

Το δικηγορικό μας γραφείο, χειρίστηκε και εξακολούθηση να χειρίζεται τέτοιου είδους υποθέσεις, ακυρώνοντας τους επαχθείς όρους αυτών των συμβάσεων, προστατεύοντας τους πελάτες του – δανειολήπτες.